Chciałam zarabiać 3 tys. złotych „brutto na rękę”

Nasza dzisiejsza bohaterka Kinga podjęła niedawno swoją pierwszą pracę. Niestety bidulka nie znała różnicy pomiędzy „wynagrodzeniem brutto” a „wynagrodzeniem netto”, dlatego też musiała zmierzyć się z gorzkim rozczarowaniem, kiedy jej pierwsza pensja wpłynęła na konto. Kinga podpisując umowę o pracę umówiła się z szefem na kwotę brutto, żyjąc w przekonaniu, że to właśnie ta kwota będzie co miesiąc zasilała jej konto. Niestety rzeczywistość rozczarowała Kingę. Ten tekst jest o tym co wpływa na różnicę pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto.

Tytułem wstępu

Powyższa sytuacja może wdawać się dla niektórych absurdalna, nieprawdopodobna i niemożliwa do wydarzenia w dzisiejszych czasach. Nic bardziej mylnego. Niestety w dalszym ciągu można spotkać osoby, które nie znają różnicy pomiędzy wynagrodzeniem brutto a wynagrodzeniem netto (potocznie zwanym „na rękę” albo „na czysto”). Dla pokazania kontrastu pomiędzy tymi dwoma pojęciami pojawił się oksymoron w tytule tego tekstu – „brutto na rękę”. Nie ma czegoś takiego. Albo mamy do czynienia z wynagrodzeniem „na rękę” (czyli netto) albo mamy do czynienia z wynagrodzeniem brutto. Nie możemy stosować tych dwóch pojęć zastępczo. Pomyłka może nas słono kosztować – tak jak Kingę. Niestety szkoła nie zawsze uczy tak praktycznych rzeczy jak różnica pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto, czy też co wpływa na tę różnicę, dlatego też nie ma co się zbytnio dziwić naszej Kindze. Chociaż fakt faktem, że mogła o to zapytać wujka Google… Za chwilę wszystko się rozjaśni.

Płaca brutto vs. płaca netto

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN „brutto” to:
1) nieuwzględniający dodatkowych kosztów, potrąceń;
2) nie uwzględniając dodatkowych kosztów, bez potrąceń.
I właściwie ta krótka definicja „brutto” jest wystarczająca, aby w podstawowym stopniu zrozumieć, czym jest „płaca (wynagrodzenie) brutto”. Otóż wynagrodzenie brutto to kwota naszego (aczkolwiek tylko w części) wynagrodzenia przed obowiązkowymi potrąceniami na podatek, ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Pracodawca jest zobowiązany do pobierania z naszego wynagrodzenia podatku oraz składek na wspomniane wyżej ubezpieczenia. W konsekwencji „wynagrodzenie brutto” oznacza kwotę, która nie wpłynie na nasze konto, ponieważ musi zostać pomniejszona o obowiązkowe potrącenia. Kinga wynegocjowała ze swoim pracodawcą wynagrodzenie brutto w wysokości 3000 PLN. Obce były jej pocięcia „brutto” i „netto”, dlatego też była przekonana, że 3000 PLN wpłynie na jej konto, stąd też Kingi plan – chciała zarobić „trzy brutto na rękę”.

Z kolei „płaca (wynagrodzenie) netto” to przeciwieństwo „wynagrodzenia brutto”. Kwota wynagrodzenia określona jako netto oznacza kwotę wynagrodzenia brutto pomniejszoną o obowiązkowe obciążenia. Przedstawiając to na równaniu: wynagrodzenie brutto – obowiązkowe potrącenia dokonane przez pracodawcę = wynagrodzenie netto. Co do zasady, to wynagrodzenie netto wpłynie na nasze konto.

Znajomość tych dwóch pojęć jest bardzo ważna, zwłaszcza na etapie negocjowania naszego wynagrodzenia podczas rozmowy o pracę. Potrafiąc dokonać prostego mnożenia w pamięci i znając zaproponowaną przez naszego przyszłego pracodawcę kwotę wynagrodzenia brutto możemy w łatwy sposób ustalić, ile wyniesie nasze wynagrodzenie netto. O tym poniżej.

Co wpływa na różnicę?

Na różnicę pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto składa się wiele elementów. Pracodawca, od wynagrodzenia brutto, musi odjąć kwotę na pokrycie składek na ubezpieczenia społeczne: składka emerytalna, składka rentowa i składka chorobowa. Ich wysokość zależy od kwoty wynagrodzenia, ponieważ są obliczane według stawki procentowej, a nie według stałej kwoty. Innymi słowy, im wyższe wynagrodzenie brutto, tym wyższe składki na ubezpieczenia społeczne. Dodatkowo wynagrodzenie zostaje pomniejszone o składkę na ubezpieczenie zdrowotne i finalnie o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Poniżej tabela prezentująca wyliczenie kwoty netto z wynagrodzenia brutto 3000 PLN:

Z powyższego wynika, że różnica pomiędzy wynagrodzeniem brutto i netto wynosi 843,28 PLN. Zatem wynagrodzenie netto stanowi w zaokrągleniu 72% wynagrodzenia brutto. Chcąc szybko obliczyć orientacyjną kwotę naszego wynagrodzenia netto, możemy przemnożyć wynagrodzenie brutto przez 72%. To proste działanie może pozwolić nam uniknąć zaskoczenia, jakiego doznała nasza Kinga.

W Internecie można znaleźć wiele darmowych kalkulatorów, które umożliwiają w łatwy i szybki sposób obliczyć zarówno wynagrodzenie netto na podstawie wynagrodzenia brutto, jak również wynagrodzenie brutto na podstawie wynagrodzenia netto.