Czy kler płaci podatki? – cz. II

Okres kolędowania (składania wizyt księży w domach parafian) powoli dobiega końca. Nie jest żadną tajemnicą, że tego typu odwiedziny, co do zasady, wiążą się z wręczaniem księżom kopert z ofiarą. Pomyślałem, że to dobry moment na zaktualizowanie poprzedniego tekstu o opodatkowaniu osób duchownych. W tej tematyce nadal jest bardzo ciekawie.

Ale to już było…

Obszerny artykuł na temat opodatkowania osób duchownych w Polsce popełniłem we wrześniu 2018 roku. Artykuł można przeczytać tutaj: Czy kler płaci podatki? W przywołanym artykule przedstawiłem przepisy, które odnoszą się do opodatkowania księży (i nie tylko, ponieważ dotyczą także osób duchownych innych wyznań). Posłużyłem się wtedy danymi, które dotyczą 2017 roku. Przedstawiam dzisiaj dane dotyczące roku 2018. Nie będę opisywał całego mechanizmu, ponieważ poprzedni tekst jest w dalszym ciągu aktualny – przepisy regulujące opodatkowanie osób duchownych nie zmieniają się od lat. Jedyną zmianą są stawki, które czasami wzrastają. Zatem osoby chcące zgłębić bardziej temat odsyłam do poprzedniego artykułu.

Stawki dla roku 2018

Pozwolę sobie jedynie na krótkie przypomnienie: osoby duchowne nie płacą podatku w wysokości zależnej od osiąganego dochodu. Płacą go według tzw. ryczałtu. Oznacza to, że kwota podatku jest zawsze stała, bez względu na osiągnięty dochód. Kwota ryczałtu zależy od pełnionej funkcji (proboszcz albo wikary) oraz liczby mieszkańców w parafii. Ryczałt opłacany jest kwartalnie. Poniżej wysokość stawek dla roku 2018 (są to KWARTALNE stawki).

Stawki dla proboszczów:

Jak wynika z powyższego, najniższy ryczałt dla proboszcza stacjonującego w parafii do 1000 mieszkańców wynosi 427 zł. Z kolei dla proboszcza parafii z ponad 20000 mieszkańców przewidziana jest stawka w wysokości 1533 zł.

Stawki dla wikariuszy:

Najniższy ryczałt przewidziany dla wikariuszy wynosi 129 zł, natomiast najwyższy 495 zł. 

A więc, w związku z faktem, że powyższe stawki są stawkami kwartalnymi, najniższą kwotą podatku, jaką powinien zapłacić w 2018 roku proboszcz parafii do 1000 mieszkańców jest kwota 1708 zł (427 x 4). Z kolei proboszcz parafii, której liczba mieszkańców przekracza 20000, powinien zapłacić  6132 zł (1533 x 4).

Natomiast w przypadku wikariuszy, najniższą kwotą podatku jaką powinni zapłacić w 2018 roku jest 516 zł (129 x 4), a najwyższą 1980 zł (495 x 4).

Praktyka wygląda inaczej

Ponownie poprosiłem Ministerstwo Finansów o przedstawienie danych dotyczących roku 2018. Odpowiedź była następująca: w 2018 r. zryczałtowany podatek dochodowy opłacało 19,7 tysięcy osób duchownych. Dochody budżetu państwa z tego tytułu wyniosły 9,5 mln zł. No to liczymy! 9,5 mln / 19,7 tys. = 482 zł. Wychodzi na to, że średni roczny podatek osoby duchownej wyniósł w 2018 roku 482 zł. Jak to możliwe, skoro najniższą kwotą jaką powinien wpłacić rocznie wikary jest 516 zł? Pisałem już o tym, ale nie omieszkam przypomnieć: osoby duchowne – tak jak wszystkie inne osoby objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym – są zobowiązane do wpłacania comiesięcznych tzw. „składek zdrowotnych”. Jednakże przepisy dają im możliwość odliczenia od kwartalnego podatku sumę wpłaconych składek na ubezpieczenia zdrowotne (nie w pełnej wysokości, ale w znacznej części), co znacząco obniża kwotę należnego ryczałtu. Jaki jest efekt? Właśnie taki, że średnia kwota rocznego podatku płaconego przez osoby duchowne wynosi 482 zł.

Dla małego porównania: osoba zatrudniona na najniższej krajowej (w 2018 roku było to 2100 zł brutto; 1530 zł netto) musiała zapłacić 1428 zł podatku za rok 2018. 1428 – 482 = 946. Tak, dokładnie o tyle więcej niż średni roczny podatek osoby duchownej.

2017 vs 2018

Porównując lata 2017 i 2018 wygląda to następująco:

Widać zdecydowany spadek liczby osób duchownych, które wybrały opodatkowanie według ryczałtu. Konsekwencją jest spadek kwoty zapłaconego podatku. Powodów może być kilka. Na szybko do głowy przychodzą mi następujące: 1) spadek powołań w Polsce, 2) część osób duchownych, po przeczytaniu mojego poprzedniego artykułu, zdecydowała się płacić podatek na zasadach ogólnych, a więc w wysokości odpowiadającej ich dochodom (chociaż ciężko mi w to uwierzyć…), 3) część osób duchownych postanowiła w ogóle nie płacić podatku (w sumie, skoro jest już on tak niski…)

Na koniec

Poprosiłem Ministerstwo Finansów o przesłanie danych za rok 2019. Gdy je otrzymam, opublikuję kolejny artykuł, aby zrobić porównanie z poprzednimi latami.

Niestety w dalszym ciągu nie wiem, jakie podatki płacą w Polsce biskupi, a nie ukrywam, że jestem tego bardzo ciekaw. Instytucje dysponujące tymi danymi nie odpowiadają na moje pytania. Jak uda mi się pozyskać te informacje to na pewno się nimi podzielę.