Mundial w Rosji przeszedł do historii. Niewątpliwie wiele rzeczy na tych Mistrzostwach Świata zaskoczyło nas wszystkich, jak chociażby słaby występ reprezentacji Niemiec (nie to żebym płakał), czy też słaba gra Polaków… Nie powinno natomiast nikogo dziwić jedno – imprezy takiego kalibru to również pieniądze, a skoro w grę wchodzą pieniądze to wchodzą też podatki. W którym kraju zostaną opodatkowane nagrody piłkarzy biorących udział w mundialu?
Ile zarobiły drużyny za udział w MŚ 2018?
Nagrody pieniężne dla drużyn biorących udział w ostatnim mundialu, przyznane przez FIFA, wyglądały następująco:
- 1,5 miliona $ dla każdej spośród 32 reprezentacji biorących udział w Mistrzostwach, jako tzw. Preparation Fee;
- 8 milionów $ dla każdej reprezentacji biorącej udział w MŚ, która nie wyszła z grupy;
- 12 milionów $ dla każdej drużyny, która przeszła do 1/8 finału;
- 16 milionów $ dla każdej drużyny, która przeszła do ćwierćfinału;
- 22 miliony $ zarobiła reprezentacja Anglii za czwarte miejsce;
- 24 miliony $ zarobiła reprezentacja Belgii za trzecie miejsce;
- 28 milionów $ dla reprezentacji Chorwacji za drugie miejsce;
- 38 milionów $ dla reprezentacji Francji za zajęcie pierwszego miejsca.
Łącznie na nagrody FIFA przeznaczyła 400 milionów $. Dla porównania: w 2014 roku, kiedy mundial odbywał się w Brazylii, było to 358 milionów $. Oczywiście powyżej wskazane nagrody pieniężne przeznaczone są dla całej drużyny, a więc również sztabu szkoleniowego, służb medycznych etc., a nie jedynie dla piłkarzy. O podziale tych nagród decydują zapewne porozumienia pomiędzy piłkarzami a związkami piłkarskimi danego kraju.
W praktyce, nasz PZPN, mimo przyjęcia klasycznej strategii: mecz otwarcia, mecz o wszystko, mecz o honor, zarobił 9,5 miliona $. Jaka część tych pieniędzy trafi do piłkarzy? Zależy to od umów pomiędzy piłkarzami a PZPN. Jestem ciekaw jaki jest klucz podziału nagrody pomiędzy poszczególnych piłkarzy. Może przed zawarciem kolejnej umowy warto się zastanowić na dobraniem bardziej motywującego klucza, np. system akordowy, który opierałby się na ilości strzelonych bramek, albo przebiegniętych na boisku kilometrów. Strzeliłeś bramkę – zarabiasz, biegałeś – zarabiasz, nie – nie zarabiasz. Może skłoniłoby to naszych do większej aktywności na boisku, a tym samym przyśpiewki „nic się stało…” byłyby śpiewane w późniejszej fazie zawodów, a nie już w pojedynkach grupowych.
W którym kraju podatek?
Kwestie międzynarodowego opodatkowania regulują tzw. umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Kraje zawierają pomiędzy sobą tego typu umowy, aby uregulować kwestie dotyczące opodatkowania dochodu uzyskiwanego w jednym z krajów przez rezydenta podatkowego innego kraju. Temat umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i rezydencji podatkowej zasługuje na odrębny tekst, który z pewnością się ukaże, dlatego dzisiaj bez wchodzenia w szczegóły. Po krótce: umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania określają, który kraj ma prawo do opodatkowania danego rodzaju dochodu uzyskiwanego na jego terytorium lub przez jego rezydenta podatkowego. W umowach tych jest również mowa o dochodach sportowców.
Jak wspomniałem wyżej, PZNP zarobił 9,5 miliona $ za udział w mundialu w Rosji. Ze względu na fakt, że PZPN jest podmiotem polskim, a MŚ odbyły się na terytorium Rosji, musimy sięgnąć do umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Rosją. Artykuł 17 tej umowy stanowi, że „(…) dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu działalności artystycznej, na przykład artysty scenicznego, filmowego, radiowego lub telewizyjnego, jak też muzyka lub sportowca, z osobiście wykonywanej w tym charakterze działalności w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie. Jeżeli dochód mający związek z osobiście wykonywaną działalnością takiego artysty lub sportowca nie przypada temu artyście lub sportowcowi, lecz innej osobie, dochód taki (…) może być opodatkowany w tym Umawiającym się Państwie, w którym działalność tego artysty lub sportowca jest wykonywana.”
Przekładając powyższe na bardziej zrozumiały język – jeżeli polski piłkarz, który jest jednocześnie polskim rezydentem podatkowym (w dużym uproszczeniu: ma w Polsce najbliższe powiązania ekonomiczne i osobiste), wziął udział w turnieju, który odbył się na terytorium Rosji, to Rosja ma prawo opodatkować dochód za udział w tym turnieju według swoich wewnętrznych przepisów. Analogicznie będzie w przypadku, gdy wynagrodzenie nie będzie wypłacane bezpośrednio piłkarzowi, lecz osobie trzeciej, w tym przypadku PZPN. Tutaj również Rosja może opodatkować ten dochód, ponieważ „działalność tego sportowca jest wykonywana” na terytorium Rosji. W konsekwencji, nagroda wynosząca 9,5 miliona $, którą zgarnął PZPN, powinna zostać opodatkowana na terytorium Rosji…
FIFA ponad fiskusem
…ale nie została i nie zostanie opodatkowana w Rosji. Przy organizowaniu tego typu imprez, organizacje takie jak FIFA czy UEFA wymagają od państw będących gospodarzami zawodów, wprowadzenia szczególnych regulacji w wewnętrznych przepisach na czas przygotowań i trwania turnieju. Regulacje te dotyczą między innymi zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskanych w trakcie trwania turnieju przez sędziów, osoby oddelegowane przez FIFA/UEFA do organizacji turnieju jak również piłkarzy, a także samej FIFA czy UEFA z tytułu licencji etc.
Polska, będąca gospodarzem EURO 2012 również wprowadziła tego typu zwolnienia na czas organizacji i trwania EURO 2012. W rezultacie, piłkarze, sędziowie, trenerzy, członkowie sztabu medycznego drużyn biorących udział w turnieju, którzy przyjechali do Polski na EURO 2012 nie musieli płacić polskiemu fiskusowi nawet złotówki.
O ile zwolnienia dla piłkarzy i sędziów można jeszcze jakoś zrozumieć, o tyle zwolnienia z opodatkowania dochodów z opłat licencyjnych i dystrybucji, które zgarnia FIFA/UEFA to jakieś nieporozumienie! Bo w zasadzie tak jest. FIFA nie płaci podatków od uzyskanych dochodów w krajach, w których odbywają się Mistrzostwa Świata, lecz płaci je w kraju swojej rezydencji – w Szwajcarii. I nie chodzi tutaj o dziesiątki tysięcy $, które FIFA zarabia na organizacji tego typu imprez, lecz o miliony $ (!), które w wyniku opodatkowania mogłyby zwiększyć budżet kraju będącego gospodarzem zawodów.
Również Rosja, która zorganizowała XXI Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej wprowadziła stosowne zwolnienia podatkowe – spełniając tym samym jeden z warunków, które za każdym razem stawia FIFA. W konsekwencji 9,5 miliona $, które zgarnął PZPN, a w następnej kolejności polscy piłkarze, zostanie opodatkowany jedynie w Polsce (dotyczy to piłkarzy będących polskimi rezydentami podatkowymi). Wysokość podatku w Polsce będzie zależała od formy opodatkowania, jaką wybrał piłkarz. Sposoby opodatkowania polskich sportowców to też temat na zupełnie odrębny tekst (który z pewnością kiedyś napiszę).
Podsumowując, w przypadku imprez sportowych na poziomie międzynarodowym, zastosowanie znajdują, co do zasady, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wtedy zazwyczaj wygrane sportowców podlegają opodatkowaniu w tym kraju, w którym odbywają się zawody. Jednakże, państwa będące gospodarzami zawodów często wprowadzają tymczasowe zwolnienia podatkowe, poprzez które sportowcy mogą zapłacić podatek jedynie w państwie swojej rezydencji podatkowej.
Źródło: