Podatkowe życie Jana Kowalskiego. Rozdział 4. Wakacyjna praca

Janek od najmłodszych lat interesował się komputerami, dlatego też zdecydował się na edukację w technikum informatycznym. Ma już 16 lat. Postanowił, że w czasie wakacji zarobi na nowy komputer. Znalazł pracę w sklepie z komputerami. Jak będzie opodatkowane wynagrodzenie Janka?

 Tytułem wstępu

Prawo umożliwia zawarcie umów o pracę/umów zlecenie z małoletnimi. Biorąc jednak pod uwagę brak pełnej zdolności do czynności prawnych małoletniego, wymagane jest uzyskanie zgody rodzica lub opiekuna prawnego. Należy pamiętać, że w przypadku małoletnich, przepisy określają szczególne zasady co do zatrudnienia np. ilość godzin pracy, wysokość wynagrodzenia.

 Dochody małoletnich

Na gruncie prawa podatkowego Janek jest jeszcze małoletnim. W związku z tym, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy jego dochody będą podlegały wspólnemu opodatkowaniu z rodzicami. Zgodnie z art. 7 Ustawy PIT dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci. Janek osiąga dochody z pracy własnej, dlatego też nie będą one podlegały łącznemu opodatkowaniu z dochodami rodziców. Janka dochody będą więc wykazane w oddzielnym od jego rodziców zeznaniu podatkowym.

 Opodatkowanie

Janek osiąga dochody z tytułu podpisanej umowy zlecenie. W związku z tym, że jest małoletni, jego dochody nie będą opodatkowane. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 148 Ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są przychody z umów zlecenia. Zatem dochody Janka – mimo, że jest małoletni – będą opodatkowane w taki sam sposób, gdyby był on osobą pełnoletnią. Dlatego też może on skorzystać ze zwolnienia podatkowego przewidzianego dla osób do 26 roku życia.

 Małoletni a składki ZUS

Janek zawarł umowę zlecenie. Ponieważ posiada status ucznia, jego dochody nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Inaczej byłoby w sytuacji, gdyby zawarł umowę o pracę. Wówczas podlegałby takim samym zasadom ubezpieczeniowym jak pełnoletni pracownik (bez względu na to, że posiada status ucznia).

 Roczne zeznanie

Po zakończeniu roku Janek otrzyma od swojego zleceniodawcy informację PIT-11, na podstawie której powinno zostać sporządzone roczne zeznanie (PIT-37) Janka. Ponieważ nie jest on jeszcze pełnoletni, zeznanie powinno zostać sporządzone z jego danymi, jednak podpisać je powinni rodzice.

 A skoro jesteśmy przy rodzicach Janka to warto wspomnieć, że poza tym, że dochody Janka nie podlegają wspólnemu opodatkowaniu z ich dochodami, to również pozostają bez znaczenia na skorzystanie z ulgi na dzieci. Ich syn jest jeszcze małoletni, a zatem nie obowiązuje limit co do uzyskanego przez niego dochodu – tzn. dochody małoletnich pozostają bez znaczenia na prawo do skorzystania z ulgi na dzieci. Inaczej jest natomiast w przypadku pełnoletnich dzieci; jeżeli rodzice spełniają inne ustawowe warunki do skorzystania z ulgi prorodzinnej, należy również sprawdzić, czy pełnoletnie dziecko nie osiągnęło zbyt wysokiego dochodu w trakcie roku, uniemożliwiającego rodzicom skorzystanie z ulgi.

 Koniec

Janek jest zadowolony, bo w trakcie wakacji zarobił na nowy komputer. Co więcej, zdobył doświadczenie w pracy, które być może przyda mu się w późniejszej karierze zawodowej. A co najważniejsze – wykonał lekcję z zarabiania pieniędzy. Janek zarobił dokładnie tyle na ile umawiał się ze swoim zleceniodawcą; nie musiał płacić podatku ani składek ZUS. Nie rozumie dlaczego jest ostatnio tak głośno o zmianach podatkowych i dlaczego jego ojciec na hasło „Polski Ład” pęka ze złości. Spokojnie drogi Janku; już za kilka lat, jako pełnoletni podatnik, przekonasz się na własnej kieszeni, co to znaczy PODATEK (Państwu Oddajesz Dorobek A Ty Egzystujesz Kiepsko). No chyba, że Twój młodzieńczy zapał do pracy minie…