Koronawirus odciska właśnie piętno na polskiej
gospodarce. Wiele branż odczuje skutki nieproszonego gościa. Rząd podjął już
kroki, aby w jak największym stopniu ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa
SARS-CoV-2 w naszym kraju i zmniejszyć jego wpływ na naszą gospodarkę. Jak rząd
może pomóc podatnikom w tym trudnym okresie? Co może zrobić fiskus, aby
wesprzeć ich w najbliższych tygodniach?
Obowiązki, obowiązki, obowiązki…
Polscy przedsiębiorcy są wybitnie
obciążeni biurokratycznymi obowiązkami związanymi z prowadzeniem biznesu.
Rozliczenia podatkowe, składanie odpowiednich deklaracji podatkowych we
właściwych terminach, przekazywanie dokumentów na wezwanie organów podatkowych,
dostosowywanie się do częstych zmian przepisów itp. itd. Bez wchodzenia w
większe szczegóły – podatkowych obowiązków związanych z prowadzeniem biznesu w
Polsce jest po prostu bardzo dużo.
Co zatem można zrobić, aby odciążyć przedsiębiorców?
Widzę trzy główne obszary, w których fiskus powinien wdrożyć doraźne
rozwiązania:
1.
Odroczenie terminów zapłaty podatków
Zastój w biznesie wpływa na płynność
finansową przedsiębiorstw. Wiele firm nie realizuje i nie zdobywa obecnie zleceń,
a w dalszym ciągu muszą ponosić stałe koszty prowadzenia biznesu; m.in.
wynagrodzenia pracowników, wynajem pomieszczeń lub maszyn. Do tego wszystkiego dochodzą
jeszcze podatki. Odroczenie zbliżających się terminów zapłaty podatków może być
kluczowe dla powstania zatorów płatniczych w firmach. Dla wielu – zwłaszcza
tych małych przedsiębiorstw z branż, dla których pandemia jest najbardziej
odczuwalna – może wpłynąć na dalsze „być albo nie być”.
2.
Odroczenie terminów dla obowiązków sprawozdawczych
Poza tym, że podatnicy muszą
regularnie płacić podatki (poprzez miesięczne zaliczki), zobowiązani są
dodatkowo do składania do organów podatkowych deklaracji podatkowych. Część z
nich jest składana raz w roku (np. CIT-8, PIT-36), a druga część co miesiąc
(np. JPK_VAT, VAT-7). Przesunięcie terminów dla obowiązków sprawozdawczych pomoże
przedsiębiorcom skupić ich czas i energię na najważniejszym w tej chwili –
podejmowaniu kroków, które zabezpieczą dalsze funkcjonowanie ich firm lub
zminimalizują odczuwalność skutków COVID-19. Co ważne, w najbliższych
tygodniach upływają terminy dla deklaracji podatkowych składanych za 2019 rok.
Dlatego pierwsze cztery miesiące każdego roku są zawsze bardzo intensywne pod
względem podatkowego podsumowania poprzedniego roku.
3.
Odroczenie wejścia w życie nowych przepisów
Do obowiązków, z których
przedsiębiorcy muszą się regularnie wywiązywać, dochodzą jeszcze zmiany
przepisów, tzn. najczęściej nowe obowiązki. Dla przykładu: od 1 kwietnia
zacznie obowiązywać nowa struktura jednolitego pliku kontrolnego, którą powinni
wdrożyć duzi przedsiębiorcy. Niestety wdrożenie tej struktury w systemach
finansowo-księgowych podatników nie jest tak łatwe, jak wydawało się jej
autorom. Właśnie dlatego przepisy, które miały zacząć obowiązywać od 1
kwietnia, powinny wejść w życie w terminie późniejszym.
Już są propozycje
Rząd dostrzegł konieczność wdrożenia
doraźnego wsparcia dla podatników. Ministerstwo Rozwoju zapowiedziało pakiet
osłonowy dla firm w związku z koronawirusem (TUTAJ komunikat z 10 marca). W pakiecie przewidziano
m.in. przesunięcie wejścia w życie z 1 kwietnia na 1 lipca nowej struktury JPK,
ułatwienia w split payment i udogodnienia w płatnościach podatków i składek ZUS.
Również Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że przygotowany zostanie
szereg ułatwień dla podatników.
Samorząd doradców podatkowych włączył
się w prace nad pakietem osłonowym dla firm (TUTAJ komunikat na
stronie Krajowej Izby Doradców Podatkowych). Samorząd poprosił ponad 9000
polskich doradców podatkowych o nadsyłanie informacji o konkretnych problemach
i zagrożeniach. Zostanie z nich sporządzony raport, który będzie przekazany do
Ministerstwa Finansów. Włączając się w prace samorządu przekazałem także moje
propozycje, m.in.:
1.
Przedłużenie terminu do złożenia zeznań podatkowych przez osoby fizyczne.
2. Odroczenie
terminu płatności VAT za luty i marzec albo brak sankcji i odsetek za
niewpłacenie w terminie.
3. Odroczenie
terminu złożenia deklaracji VAT za luty i marzec albo brak sankcji za
niezłożenie w terminie.
4. Odroczenie
terminu złożenia JPK_VAT za luty i marzec albo brak sankcji za niezłożenie w
terminie.
5. Odroczenie
terminu wejścia w życie nowych struktur JPK_V7M i JPK_V7K, które mają zacząć
obowiązywać od 1 kwietnia.
6. Odroczenie
terminu złożenia deklaracji CIT-8 albo brak sankcji za niezłożenie w terminie.
7. Odroczenie
terminu wpłaty zaliczek PIT (zarówno przez osoby opłacające za siebie zaliczki
samodzielnie jak również przez płatników + ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych + karta podatkowa) za luty i marzec albo brak sankcji i
odsetek za niewpłacenie w terminie.
8. Odroczenie
terminu wpłaty zaliczek CIT za luty i marzec albo brak sankcji i odsetek za
niewpłacenie w terminie.
9. Odroczenie
terminu wpłaty PIT/CIT wynikającego ze złożonych rocznych deklaracji albo brak
sankcji i odsetek za niewpłacenie w terminie.
10. Odroczenie terminu wpłaty podatku
akcyzowego za luty i marzec albo brak sankcji i odsetek za niewpłacenie w
terminie.
Prawne możliwości
Czy przepisy umożliwiają zaniechanie
poboru podatku i przedłużanie terminów podatkowych w tak wyjątkowych sytuacjach?
Tak! Możliwość zaniechania poboru podatku wynika z art. 22 § 1 Ordynacji
podatkowej: Minister właściwy do spraw finansów publicznych
może, w drodze rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym
lub ważnym interesem podatników:
1) zaniechać
w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w
którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie;
2) zwolnić
niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki
oraz określić termin wpłacenia podatku i wynikające z tego zwolnienia obowiązki
informacyjne podatników, chyba że podatnik jest obowiązany do dokonania
rocznego lub innego okresowego rozliczenia tego podatku.
Z kolei z art. 50 Ordynacji
podatkowej wynika możliwość przedłużania terminów przewidzianych przepisami
prawa podatkowego, m.in. do złożenia zeznań podatkowych: Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze
rozporządzenia, przedłużać terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego
(…), określając grupy podatników, którym przedłużono terminy, rodzaje
czynności, których termin wykonania został przedłużony, oraz dzień upływu
przedłużonego terminu.
Na przestrzeni lat ministrowie
finansów skorzystali z dyspozycji powyższych przepisów wiele razy; powody były
różne. Myślę, że obecny powód jest tym, który powinien zakończyć się wydaniem
stosownych rozporządzeń. Najważniejsze, że rząd dostrzegł taką konieczność i
już podjęto odpowiednie działania. Czekamy na finał. Miejmy nadzieję, że
planowane zmiany okażą się pomocne dla podatników.
______________________
Photo by CDC on Unsplash